Review van Cuzco

Met Cuzco reizen we terug in de tijd. We wanen ons ergens in het jaren 1200-1438. We zijn beland in de Incaperiode en wij zijn allemaal grootse Inca-leiders. Onderling strijden we om het nieuwe gebied Moray, iets ten noorden van Cuzco. In dit tegellegspel proberen we allemaal de grootste tempels en de beste steden te bouwen. Ondertussen zorgen we voor water en landbouw. Op het eerste gezicht lijkt dit spel misschien eenvoudig, maar laat je niet misleiden: Het is moeilijker dan je denkt!

Doel van het spel

Wij allemaal willen gekroond worden tot keizer van Moray. Maar hoe zorgen we daarvoor? Door je tegenstander steeds een stapje of eigenlijk tegeltje voor te blijven. Zoals gezegd is Cuzco een tegellegspel. Op het grote speelbord plaatsen we om beurten een tegel, je hebt hierbij keus uit een dorp, een gewas, een vijver of een tempel. Door het strategisch aan elkaar leggen van tegels probeer je een zo groot mogelijk dorp te bouwen. Bouw je in het dorp een tempel dan is het vanaf dat moment een stad. Tijdens het spel scoor je punten wanneer je een vijver bouwt, een tempel (uit)bouwt of een feest organiseert. Deze punten worden meteen uitgezet op het scorespoor rondom het speelbord. Maar je tegenstander wil dit natuurlijk ook en zal proberen jouw gebied voor zichzelf te claimen. Je moet daarom niet alleen de tegels slim neerleggen, maar de gebieden ook claimen (of stelen van je tegenstander) door het slim plaatsen van je Inca’s. Aan het einde van het spel wordt er nogmaals een puntentelling gehouden. Je scoort dan punten voor elke tempel waar je de 1e of 2e positie hebt bereikt. Ook deze punten worden op het scorespoor uitgezet. Wie de meeste punten heeft wint Cuzco en mag zich vanaf nu ‘Keizer’ noemen.

Opbouw van het spel

Cuzco is een spel met veel onderdelen: tegels, tempels, kaarten en Inca’s. En het speelbord is enorm. Geen wonder dat je door het tillen van de doos dan ook professioneel gewichtheffer zou kunnen worden. Ondanks de vele onderdelen is het klaarleggen van het toch snel gebeurd. Je legt het bord in het midden van de tafel en ook alle terreintegels, tempels, zonneschijven en festivalkaarten zodat iedereen er goed bij kan. Je kiest een kleur en zet je marker op plek 0 van het scorespoor. We raden ook aan dat iedereen een handige overzichtskaart bij zich neemt, waarop hij kan zien welke actie wat kost en hoeveel punten hij kan scoren bij de bouw van een tempel.

Verloop van het spel

Elke ronde dat je aan de beurt bent, heb je 6 acties tot je beschikking. Deze mag je uitgeven zoals je wilt. Je bent wel verplicht om als eerste actie 1 terreintegel te plaatsen. Daarna mag je: extra terreintegels plaatsen, Inca’s verplaatsen, tempels (uit)bouwen, vijvers plaatsen of feesten organiseren. Je mag alles zo vaak doen als je kan betalen. In het spel krijg je totaal 3 actiefiches (Woehoe! Er staat een lama op dit fiche. Ja, die mocht natuurlijk niet ontbreken!) Je mag tijdens je ronde maximaal 1 fiche inleveren om een extra actie te doen. Dit is dan je 7e actie en dit kan dus 3 keer in het totale spel. Na jouw 6 (of 7) acties is de volgende speler aan de beurt.

Even een kort overzichtje van de verschillende acties die je kunt doen:

Terreintegels plaatsen
Je mag een driedubbele terreintegel plaatsen uit de algemene voorraad of een enkele of dubbele tegel uit je privévoorraad. Deze tegels bestaan uit gewassen en/of dorpen. Je mag een tegel op het speelbord (Cuzco) plaatsen of bovenop andere tegels. Door het bovenop een andere tegel te plaatsen ga je terrassen vormen. Door alle lagen ontstaat er langzaamaan dus een heel 3 dimensionaal speelveld. Dit maakt dat het spel er steeds mooier uit komt te zien, maar er zit ook een extra uitdaging om al die lagen in de gaten te houden.

Inca’s verplaatsen
Door het plaatsen van Inca’s claim je gebieden. Uiteraard mag je alleen je eigen Inca’s verplaatsen. Jouw Inca mag oneindig ver lopen binnen hetzelfde terreintype, dit kost dan geen actie. Maar wissel van je terrein (van dorp naar gewas en andersom) dan kost dit je 1 actie. Voordat je Inca kan gaan lopen, moet je hem ‘binnenbrengen’ op het bord, ook dit kost je acties.

(Uit)bouwen van een tempel
Alleen degene die het hoogste in rang staat mag een tempel bouwen of uitbouwen. Dit kost je een actie, maar levert ook meteen punten op het scorespoor op. Om de rang te bepalen kijk je naar wie de meeste Inca’s op het hoogste niveau heeft staan. De score van de tempel is gelijk aan de grootte van de stad. Liggen er bijvoorbeeld om de tempel 4 dorptegels dan is de tempel 4 punten waard, tot een maximum van 10 punten.

Bouwen van een vijver
Vijvers leveren je punten op. Op het moment dat een vijver volledig omringd is door terreintegels kan de vijver gescoord worden. Degene met de hoogste rang (dus Inca’s op het hoogste terras) scoort 3 punten per tegel die de vijver groot is. Bijvoorbeeld: Een vijver van 3 tegels levert je 9 punten op.

Festivalkaarten trekken
Per beurt mag je voor één actie max. 2 festivalkaarten trekken. Wat je met deze kaarten moet gaan doen wordt duidelijk onder het volgende punt.

Festival organiseren
Het organiseren van een festival is een manier om punten te scoren. Aan het eind van je beurt mag je voorstellen om een festival te organiseren, dit kost je géén actie. Voorwaarde is wel dat je alleen een festival mag organiseren in een stad waar je zelf minstens 1 Inca hebt staan. Andere spelers die ook Inca’s is die stad hebben staan mogen meedoen aan het festival. Nu gaan de festivalkaarten aan bod komen. Op de festivalkaarten aflegstapel ligt de bovenste kaart open gedraaid. Als je mee wilt doen ga je nu uit je handkaarten een kaart opleggen die hetzelfde symbool heeft als de open kaart van de aflegstapel. Degene die de meeste kaarten kan matchen met de kaart van de aflegstapel die wint en mag het festival organiseren. Het aantal punten dat je scoort is afhankelijk van de grootte van de tempel van de stad waarin het festival georganiseerd wordt. Bij een gelijkspel worden de punten verdeeld. Op het overzichtskaartje kun je zien hoeveel punten een winst of gelijkspel je oplevert. Na het organiseren zet je een zonneschijf op de tempel. Bij deze tempel kan je niet nogmaals een festival organiseren, tenzij de tempel wordt uitgebreid. Al de tempel wordt uitgebreid, verwijder je de zonneschijf.

Einde van het spel

Het spel eindigt wanneer de laatste driedubbele terreintegel wordt geplaatst. De andere spelers mogen dan hun beurt nog spelen, maar zijn niet meer verplicht om een terreintegel te plaatsen. Er wordt dan een laatste score uitgevoerd. Bij de laatste score worden alle tempels nogmaals bekeken. Als jouw Inca’s op de hoogste positie staan dan scoor je de volledige waarde van de tempel. Sta je op de tweede plek dan scoor je de helft van de waarde van de tempel. Degene met de meeste punten wint Cuzco!

Conclusie

Cuzco is een spel van Wolfgang Kramer en Michael Kiesling en wordt uitgegeven door Keep Exploring Games. Het is geschikt voor 2-4 spelers vanaf 12 jaar en er staat zo’n 90 minuten voor. Wolfgang Kramer is niet de eerste de beste spelbedenker. Hij heeft meer dan 200 spellen ontworpen waarvan meer dan 10 miljoen exemplaren zijn verkocht! Dit dynamische duo heeft ook al heel wat samenwerkingen met elkaar gehad. Zo zijn Mexica en Maharaja ook van hun hand. Wij kennen ze van het mooie ‘De paleizen van Carrara’, wat overigens ook echt een aanrader is!

Cuzco is een prachtig spel om te zien met mooie spelonderdelen. Het speelbord is enorm en de 3D tempels lijken wel van steen te zijn. Er is duidelijk aandacht besteed aan de uitvoering van dit spel: Echt kwaliteit. Tijdens het spelen gaat Moray er steeds mooier uitzien. Door alle terrassen die je met elkaar creëert, ontstaat er een prachtig driedimensionaal speelveld.

Door de huidige omstandigheden hebben wij dit spel alleen nog maar met z’n tweeën gespeeld. Hier is het zeker geschikt voor, maar we denken wel dat het met meer spelers uitdagender is. Al vonden we het strategisch neerleggen van de tegels en het in de gaten houden van alle terrassen nu al lastiger dan we van tevoren hadden ingeschat.

Houd je van tegellegspellen? Dan is Cuzco zeker een aanrader!

Komt alles in Cuzco je wel heel bekend voor? Dat klopt, Cuzco is de opvolger op het tegellegspel Java, welke oorspronkelijk uitgegeven werd in het jaar 2000.