Review van Gangster’s Dilemma

“Behind every succesful fortune, there is crime” – Don Vito Corleone in The Godfather. Om deze stelling te bewijzen mag jij in dit spel als gangster het fortuin ‘vergaren’ voor jouw baas. Maar jij bent niet de enige die locaties plundert, er zijn concurrenten in het zelfde gebied bezig. Wie gaat er met de buit van door en wie wordt gearresteerd? Dat hangt af van jouw keuzes in dit Gangster’s Dilemma.

Gamefacts

Gangster’s Dilemma is een strategisch kaartspel dat in 2020 is uitgegeven door het Amerikaanse Eagle-Gryphon Games en het kan gespeeld worden door 3-7 spelers. De speeltijd varieert van 30-45 minuten. De minimale leeftijd volgens de makers is 10 jaar en dit zal vooral te maken hebben met de dilemma’s waar je voor komt te staan. De bedenkers zijn Adrian Adamescu en Daryl Andrews en de visuele pracht werd gecreëerd door Kwanchai Moriya.

Hoe speel je het?

Jij bent een gangster die voor jouw baas de juiste artikelen moet plunderen. Wat de baas eist aan artikelen is te zien op de 3 openliggende ‘Boss’-kaarten. Die leveren (4, 7 of 10) punten op  zodra je die artikelen aan hem kunt leveren en daarmee in het bezit komt van de betreffende ‘Boss’-kaart. Hoe hoger het aantal punten hoe meer je uiteraard ook moet leveren. De artikelen verkrijg je door in het geheim een locatie te kiezen waar je het betreffende artikel kan vinden. Dat kan zijn:

1. Magazijn (kisten)
2. Kunstgalerie (schilderijen)
3. Juwelier (diamanten)
4. Smokkelaarsnest (drank)

Ook kun je kiezen om naar de (5) Zwarte Markt of de (6) Speakeasy te gaan om respectievelijk schilderijen/diamanten of drank om te zetten in geld of juist andersom: met geld een van deze artikelen te verkrijgen. Je legt de kaart met het cijfer van jouw locatiekeuze gedekt voor je neer, je medespelers doen dat ook. Maar een van je medespelers is deze ronde de politieagent die arrestaties wil uitvoeren, hij mag 2 locaties uitkiezen om dit te doen. Wil je hem vermijden, welke locatie kies je dan? Dilemma! Ben jij de agent deze ronde (want die wisselt elke ronde van speler), dan wil je waarschijnlijk de speler pakken die aan de leiding gaat of de speler die al veel artikelen heeft verzameld, maar welke locatie gaat díe speler kiezen? Dilemma!

Iedereen draait tegelijkertijd hun keuze om en de kaarten worden bij de desbetreffende locatie gelegd. Degenen die bij locaties staan waar geen agent is, pakken het artikel (de buit) en verdelen het eventueel aanwezige geld. Job done for now! Maar er is een probleem bij de locatie(s) waar er een agent én minstens één gangster staat.

In de situatie: één gangster + een agent, zal de gangster gearresteerd worden en zal hij alle artikelen (niet het geld) die hij bezit moeten afgeven aan de agent. Score voor de agent! Volgende ronde is hij weer gangster en bezit hij ineens artikelen waar hij niet voor hoefde te stelen.

In de situatie: twee of meer gangsters + een agent, krijgen we een nieuw dilemma voorgeschoteld. Elke gangster zal nu in het geheim moeten beslissen hoe hij met de agent omgaat: gaat hij de agent omkopen met drank, gaat hij praten met de agent of houdt hij zijn kaken stijf op elkaar? Omdat iedereen zijn keuze in dit dilemma tegelijkertijd onthult, zal elke speler moeten inschatten wat de ander gaat doen, want de resultaten zijn niet mals:

1. Als een gangster de agent omkoopt met een fles Gin: hij krijgt geen geld of de buit, maar wordt ook niet gearresteerd. Hij gaat vrijuit.
2. Als alle (overige) gangsters op die locatie zwijgen als het graf, dan pakken ze de buit en verdelen het geld. De agent heeft ze niet kunnen arresteren.
3. Als sommige maar niet alle gangsters praten, dan wordt elke zwijgende gangster gearresteerd (hij is verraden) en zal hij alle artikelen die hij bezit moeten inleveren bij de agent. De pratende gangster(s) pakken de buit en verdelen het aanwezige geld.
4. Als alle gangsters praten, worden ze allemaal gearresteerd en moeten ze allemaal de artikelen die ze bezitten aan de agent geven.

Nou, als dat geen dilemma is!

Je begrijpt dat het nog niet zo eenvoudig zal zijn om als eerste de 21 of meer punten te halen die nodig zijn om dit spel te winnen. Er zijn gelukkig nog wel enkele hulpmiddelen om sneller aan punten te komen. Zo mag je een artikel op een ‘Boss’-kaart “invullen” door $3 in te leveren. Tevens speelt iedere speler met een karakter dat een eigenschap bezit die voordeel kan opleveren bij de keuzes die je maakt. En ook is het bezit van kisten lucratief, want het bezit van een kist geeft al 2 punten, maar 2 kisten leveren al 5 punten op en 3 en 4 kisten bezorgen je respectievelijk zelfs 9 en 14 punten.

Er zit ook nog een kleine uitbreiding in de doos: De 0-locatie (De Kerk). Elke keer dat een gangster op een locatie een agent tegenkomt ontvangt hij een Corruptie-token, ongeacht of hij de agent heeft omgekocht, met hem gepraat heeft of gezwegen. In De Kerk kan je de helft van je Corruptie-tokens kwijtraken (afgerond naar boven), maar dan moet er geen agent zijn die op dat moment ook De Kerk bezoekt, want dan krijgen de daar aanwezige gangsters er juist 2 Corruptie-tokens bij. Aan het eind van het spel wordt de speler met de meeste Corruptie-tokens geëlimineerd, ook al heeft hij misschien de meeste punten.

Conclusie

Gangster’s Dilemma is mooi uitgevoerd, het artwork van Moriya is het bekijken waard. Het spel leent zich voor 3 spelers, maar wordt echt wel veel leuker naarmate je met meer speelt. Bij 3-5 spelers worden locatie 5 en 6 nog wel samengevoegd, maar bij 3 spelers (waarvan dus 1 agent) heb je bij 5 locaties toch grote kans om de agenten te ontlopen, waardoor het aantal dilemma’s ook drastisch daalt. Als je houdt van spellen waar de geluksfactor laag is, dan is dit echt een spel voor jou (en mij). Er is toch niets leuker dan de strijd aangaan met je concurrenten dan die strijd te voeren tegen dobbelstenen of willekeurig getrokken kaarten!

Door een goede inschatting van een speler kan het hele spel omdraaien. En dat maakt de dilemma’s groter, want je wil eigenlijk zo snel mogelijk je verlies goedmaken of de winst veilig binnenhalen. Ik verkneukel me al als ik denk door te hebben wat mijn tegenspelers gaan doen en lach hol als ik erachter kom dat ik er helemaal naast zat. Maar: “Great men are not born great, they grow great.” – Don Vito Corleone in The Godfather. Dus ik blijf dit spel spelen en dat is geen straf!