Review van Anno 1800

ANNO – De populaire (PC)games die uitgebracht worden sinds 1998 waarin hele economieën en steden vanaf de grond opgebouwd moeten worden. Er zijn miljoenen exemplaren van verkocht! Door de jaren heen zijn er verschillende games in deze serie uitgebracht. Altijd een andere periode in de geschiedenis of toekomst maar de opzet blijft hetzelfde…bouwen, handelen en ontdekken. Leuk weetje is dat het jaartal bij elk spel altijd bij elkaar opgeteld op 9 uitkomt. De laatste telg in deze game familie is ANNO 1800, uitgebracht in 2019 en daar is nu dus ook een bordspel van gemaakt met dezelfde naam.

We hebben de game niet gespeeld maar over het bordspel zijn we goed te spreken. Anno 1800 is een expertspel. Dat betekent dat je er echt even de tijd voor moet nemen en flink je hersenen moet laten kraken. In dit geval ligt de speelduur op dik 2 uur. Het duurt ook even voor je alles hebt klaargelegd want het spel bevat veel tegels die op het speelbord geplaatst moeten worden.

De spelregels zijn in het Nederlands en zijn goed duidelijk omschreven. Veel plaatjes en voorbeelden. Maar wat ons goed hielp was eerst een filmpje op Youtube kijken. Duurde zo’n 20 minuten en daarna konden we eigenlijk meteen starten met spelen, alleen hier en daar nog even wat specifieke details opzoeken.

Anno 1800 wordt uitgeven door 999 Games. Het is te spelen met 2-4 spelers vanaf 12 jaar.

Op de website van 999 Games kun je een bladzijde van de spelregels downloaden. Waarom is dat nodig zou je zeggen? Omdat er een foutje op blz 12 staat, daar is een plaatje over een stuk tekst heen gezet. Verder kun je ook scoreformulieren vinden mocht je scoreblok op zijn. Dat vinden we wel netjes want bij andere spellen moet je die gewoon kopen. Mooie service, mag ook wel voor een spel van €60.

De ontwerper van dit spel is Martin Wallace, ook bekend van de spellen Brass, Rocketmen en Railways of the World. Zijn artwork is altijd dik voor elkaar, en ook in Anno 1800 ziet het er weer keurig uit. De achterkant van het speelbord ziet er bijvoorbeeld prachtig uit, wel jammer dat je er niets van ziet tijdens het spelen.

Doel spel

Spelers starten allemaal met een eigen eiland dat ze gaan ontwikkelen. Je gaat investeren in, en bouwen aan steeds grotere en duurdere gebouwen en producten. En wat je zelf niet produceert maar wel nodig hebt, koop je bij je medespelers. Er zal dus veel gehandeld worden onderling. Je bouwt ook aan scheepswerven en schepen. Daarmee ga je op avontuur en importeer je goederen uit de nieuwe wereld of je maakt je bestaande eiland groter. Er zijn overal invloedpunten te winnen. Degene met de meeste invloedpunten is de winnaar.

Wat gebeurt er allemaal op het hoofdbord

Bouwtegels: Het bord ligt bijna helemaal vol met bouwtegels. Dit zijn fabrieken, producten, scheepswerven en schepen. In de paarse regel erboven staat afgebeeld wat je nodig hebt om de tegel te kunnen bouwen. En uiteraard zijn sommige meteen binnen handbereik en zul je steeds verder moeten bouwen om uiteindelijk die ene dure tegel te kunnen bouwen.

Bevolkingsstenen: Links van het bord liggen blokjes in 5 kleuren. Dit zijn mensen met steeds waardevollere skills. Je hebt boeren (groen), werkers (blauw), ambachtsmannen (rood), ingenieurs (paars) en investeerders (turkoois). Hiermee ga je spullen produceren, daarover later meer.

Eilandtegels: Rechts liggen 2 soorten eilandtegels, die van de Nieuwe en de Oude wereld. Met de één breid je je eiland uit en met de ander ga je op ontdekking.

Bevolkings en expeditiekaarten: De bevolkingskaarten zijn eigenlijk gewoon opdrachtkaarten. Als je ze volbrengt krijg je invloedspunten en soms ook een extra beloning. Met deze kaarten ga je het merendeel van je punten binnenhalen, probeer er dus zo veel mogelijk af te handelen.

Expeditiekaarten leveren je punten op aan het eind van het spel. Je kunt er uiteindelijk je verschillende kleuren blokjes op plaatsen. Hoe waardevoller het blokje, hoe meer punten die oplevert.

Opdrachtkaarten: 5 kaarten die je extra punten kunnen opleveren en open naast het hoofdbord liggen. De meeste kun je pas incasseren aan het einde van het spel, sommige leveren je al iets leuks op tijdens het spel.

Je persoonlijke eiland/speelbord

De persoonlijke speelborden zijn voor alle spelers gelijk, wel zo eerlijk. Er staan al standaard fabrieken op, 3 schepen en 1 scheepswerf. De kleur van de fabriek geeft aan welke type werker je daar moet plaatsen om iets te produceren. Verder geeft het niveau van je scheepswerf aan welk type schepen je kunt bouwen. Hoe hoger hoe sterker.

Vanaf de start van het spel zullen er verschillen ontstaan. De ene speler koopt die fabriek en de ander weer een andere fabriek. Het is gelukkig niet zo dat fabrieken die geplaatst zijn nooit meer vervangen kunnen worden. Je zult zelfs wel moeten, de ruimte is beperkt, er moeten keuzes gemaakt worden.

Bovenaan je bord liggen de verschillende kleuren bevolkingsstenen. Iedereen begint met dezelfde type blokjes. Maar daarna gaat iedere speler zijn eigen spel spelen. Je kunt bijvoorbeeld nieuwe werkkrachten scoren (kosten staan boven de verschillende plaatjes). Je kunt ook bestaande werknemers upgraden (kosten tussen de plaatjes).

Op je persoonlijke bord ben je tijdens het spel continu bezig met nieuwe fabrieken/schepen te bouwen en blokjes te verplaatsen om te kunnen produceren. Ruimtegebrek?? Koop een Oude Wereld tegel en maak je eiland groter.

Spelmechanisme

De basis van het spel bestaat uit de volgende 3 elementen die je gebruikt bij het uitvoeren van de verschillende acties. Het zijn dus geen acties op zich.

Produceren: In Anno 1800 ga je helemaal los met produceren! Het wordt niet saai maar juist een uitdaging om zo snel en slim mogelijk aan de meest dure producten te komen. Om iets te produceren plaats je een gekleurde bevolkingssteen op een fabriek met een overeenkomende kleur. Per fabriek zijn er 2 plekken en het product is direct en alleen in je actieve beurt te gebruiken. Sparen kan dus niet in dit spel.

Handel: Pak het slim aan en bouw niet alles zelf, daar heb je trouwens ook helemaal geen plek voor. Maak handig gebruik van de fabrieken van anderen en drijf handel. De andere spelers kunnen dit niet stoppen of de prijs beïnvloeden. Handelen kost je handelsfiches en de prijs hangt af van de waarde van het product dat je wilt hebben. Als iemand met jou handelt levert je dat goud op.

Einde dienst: Heb je al veel bevolgingsstenen op fabrieken geplaatst maar wil je nog die ene actie uitvoeren en kom je werkers tekort? Door goud te betalen kun je ze terughalen naar de woonwijk en direct weer inzetten.

Ruime keuze uit acties

Anno 1800 biedt ruime keuze uit verschillende acties. We kunnen ze uiteraard niet allemaal uitvoerig toelichten, daarvoor zitten er spelregels bij het spel. Laten we ze kort op een rijtje zetten…

Uitbouwen: Je produceert de goederen die nodig zijn voor een tegel op het hoofdbord. Deze ‘bouw’ je door hem op je persoonlijke eiland te plaatsen. Het kan een fabriek, een werf of een schip zijn.

Bevolkingskaarten spelen/activeren: Betaal de goederen die op je bevolkingskaart staan en incasseer de bonus. Een voltooide kaart is invloedspunten waard. Je mag het voordeel ook een andere beurt gebruiken. Zo heb je dus toch nog een klein spaarvarken in het spel.

Bevolkingskaarten ruilen: Ruil 3 van je kaarten met de stapel (zolang dat kan).

Werkkrachten ronselen: Met andere woorden…maak er nieuwe bij. Max 3 per beurt en zolang je het kunt betalen (produceren) natuurlijk. En hier ziet een heel belangrijk detail in het spel. Voor iedere nieuwe werker die je zo maakt krijg je een nieuwe bevolkingskaart die overeenkomt met de kleur van de werker die je net gemaakt hebt.

Opwaarderen: Ook max 3 per beurt. Je mag dan bestaande bevolkingsstenen een niveau opwaarderen als je hebt betaald wat nodig is.

Oude Wereld ontginnen: Koop met de grijze verkenningsfiches een extra stuk land om je eiland groter te maken. Heel prettig, kun je meer fabrieken, werven en schepen kwijt. Elke volgende Oude Wereld tegel wordt steeds duurder om te bouwen.

Nieuwe Wereld verkennen: Een stukje land ver hier vandaan. Er staan verschillende soorten exotische goederen op die andere spelers niet van jou kunnen gebruiken. Bij elke nieuwe tegel die je koopt krijg je ook 3 Nieuwe-Wereld kaarten. Zijn iets moeilijker om te voltooien en leveren dan ook meer punten op.

Expeditiekaarten nemen: Een losse actie waarmee je investeert in de punten die aan het einde van het spel nog worden verdeeld. Hier is het een verrassing wat er op je kaarten staat die je koopt. Maar als je op tijd start met het kopen van deze kaarten kun je in de loop van het spel nog zorgen dat je de juiste gekleurde blokjes hebt.

Stadsfeest vieren: Wie houdt er niet van een feestje?! Word je beperkt in het uitvoeren van je acties omdat al je werkers al aan het produceren zijn of je hebt al je handelsfiches ingezet? Met deze actie haal je alles en iedereen weer terug zodat je er de volgende beurt weer vol in kan gaan.

Einde spel en puntentelling

Sommige spellen hebben een vast aantal ronden tot het einde van het spel. Je weet dus van tevoren wanneer het spel voorbij is. In Anno 1800 gaat die vlieger niet op. Het spel is pas voorbij wanneer een speler geen bevolkingskaarten meer heeft. Maar deze kaarten kun je aanvullen en dumpen als je wilt. Kortom, je kunt het einde van het spel uitstellen als dat je beter uitkomt of eerder laten eindigen. Niet iedereen houdt daarvan maar persoonlijk vinden wij dat wel een meerwaarde hebben in dit spel.

Je krijgt uiteindelijk punten voor al je bevolkingskaarten, voor alle velden die je op je expeditiekaarten weet te vullen, per 3 goud in je voorraad, de opdrachtkaarten die openliggen en (als jij het spel hebt beëindigd) de vuurwerktegel. Degene met de meeste invloedspunten wint Anno 1800.

Onze spelervaring

We hebben het spel nu een paar keer gespeeld, samen en met familie. Zoals gezegd moet je er echt even de tijd voor nemen. De speelduur van 2 uur wordt prima gehaald of duurt soms nog wat langer. Maar het verveelt geen moment. Je zit goed in de sfeer. Maar de beginnende speler kan dit spel maar beter over slaan, dat is nog even een stapje te ver. Dit spel is bedoeld voor de meer ervaren speler.

Tuurlijk ben je gefocust op je eigen eiland en de ontwikkeling daarvan. Maar houdt de anderen ook continu in de gaten. Alles wat zij bouwen hoef jij niet te bouwen, maak daar goed gebruik van.

Je zult merken dat je alles tegelijk nodig hebt. En dus word je gedwongen in verschillende elementen van het spel te investeren. Naar onze mening een teken van een goed strategiespel. Het spel is zo goed als taalonafhankelijk, de symbolen zijn heel duidelijk, daar houden we van. De snelheid zit er ook goed in omdat je per beurt maar 1 actie mag uitvoeren.

De spelers die houden van ‘citybuilders’ kunnen zich in Anno 1800 lekker uitleven. Het spel zit goed doordacht in elkaar, is goed gebalanceerd en heeft een lage geluksfactor. Je zit regelmatig een tig aantal beurten vooruit te denken…om dit te bouwen heb ik dat nodig en moet ik eerst die fabriek bouwen en zoveel schepen hebben enz enz.

Door de ruime keuze uit acties en manieren om aan invloedspunten te komen, zijn er dus ook verschillende manieren of tactieken om Anno 1800 te winnen. Maar die mag je zelf gaan ontdekken als je na het lezen van deze review hebt besloten om dit spel ook te gaan spelen.