Review van Carcassonne – Big Box 3

Carcassonne, wie kent het spel nou niet? Iedere spelletjes-liefhebber moet wel een hele goede reden hebben om ‘m niet in de kast te hebben staan. En anders heb je ‘m vast een keer bij vrienden gespeeld, of in de Spellenwinkels in je handen gehad. En anders moet je je maar eens goed achter je oren krabben wat je sinds 2000 nou eigenlijk allemaal hebt gedaan met je Spellen- Verzameling 🤓.

Mocht je het spel Carcassonne nou echt nog niet kennen dan raad ik je aan om eerst de reviews van Carcassonne of de Carcassonne 20e Jubileum Editie te lezen, want in deze review zullen we alleen de 11 uitbreidingen bespreken.

Big Box met 11 Uitbreidingen

In die dikke 20 jaar zijn er heel veel Carcassonne uitbreidingen uitgekomen. Op Boardgamegeek staan er maar liefst 176 beschreven, dat zijn zowel promo’s, officiële uitbreidingen en fan-made uitbreidingen. Het geeft maar aan hoe populair dit spel is. In deze Big Box een verzameling van 11 uitbreidingen. En ik ga proberen om alle 11 uitbreiding zo beknopt mogelijk te omschrijven.

1 – De Rivier

Een uitbreiding die al bijna net zo lang(2001) bestaat als het spel Carcassonne(2000) zelf. Was ook al eerder in verschillende uitvoeringen van Big Boxen aanwezig en ook in de recente Anniversary Edition is de Rivier van de partij. Groot kans dus dat je deze uitbreiding al eerder hebt gespeeld.

De rivier is een eenvoudige uitbreiding maar heeft toch in het begin van het spel al meteen grote invloed op het speelbord.

Hoe dan? Normaal gesproken begin je met de starttegel, en vanaf daar legt iedereen z’n tegels aan en groeit het spelbord waardoor het speelveld vooral in het begin heel compact is. Speel je met de uitbreiding de rivier dan beginnen we ipv met de standaard starttegel met de brontegel. Dit is de start van de rivier en alle spelers trekken nu rivier-tegels om zo een lange slingerende rivier te creëren. De laatste tegel van de rivier is het meer. Zodra de volledige rivier, van bron tot meer, is neergelegd gaat het spel verder zoals je altijd al speelt. Het verschil is dus dat er een langgerekte slinger aan tegels ligt in het begin van het spel waardoor er direct veel meer mogelijkheden zijn om aan te leggen en je niet per sé op elkaars lip zit(maar dat mag uiteraard nog steeds 🤓).

Iedere rivier-tegel bevat naast water ook de bekende elementen zoals steden, wegen en weilanden. 1 puntje van aandacht; maak nóóit een bocht van 180 graden, de kans is dan heel groot dat de volgende speler zijn rivier-tegel niet kan plaatsen.

2 – De Abt

Iedere speler ontvangt 1 nieuwe Meeple in de vorm van een Abt. Deze Abt mag op een Tuin of Klooster worden gelegd. Zoals het Klooster altijd al max. 9 punten kon opleveren kan de Tuin dat nu ook. Maar wat zo leuk is aan de Abt is dat je hem tussentijds van het speelveld mag verwijderen en de betreffende Tuin of het Klooster dan al mag tellen. Superhandig dus als je op een hopeloze tegel staat, je kan dan snel je punten pakken en de Abt mag je daarna in een van de volgende beurten gewoon weer opnieuw inzetten.

3 – Kathedralen & Herbergen

In deze uitbreidingen maken we kennis met de Grote Meepels. Deze Joekeloerus gebruik je zoals je een gewone Meeple inzet, maar als het gaat om wie de meerderheid heeft, telt hij als 2, zodat je makkelijker de overhand kan claimen in de stad, op de weg of als boer.

18 nieuwe landtegels met daarin een aantal Kathedralen en Tegels met Herbergen langs de weg. Je krijgt dubbele punten voor wegen met een aanliggende Herberg. Een stad met Kathedraal levert 1 punt meer op per tegel. Máár… Heb je een weg met Herberg of Stad met Kathedraal aan het einde van het spel niet af dan kun je fluiten naar al je punten van die stad of weg.

4 – Kooplieden & Bouwmeesters

Bouwmeester-en Varkens-Meepels, 20 Fiches en 24 nieuwe landtegels(gemarkeerd met een varkentje onderin de hoek(iedere uitbreiding heeft zo z’n eigen symbool, handig bij het opbergen en sorteren van de tegels).

De speler die een stad afmaakt, en dus niet de winnaar van die stad, krijgt een Handelsifiche voor ieder handelssymbool in die stad. Per Handelsgoed(Wijn, Laken & Graan) krijgt de speler met de meeste fiches aan het einde van spel 10 punten.

De Bouwmeester mag je plaatsen op een weg of in een stad waar je al staat. Breid je later in het spel deze weg of stad uit dan mag je direct nóg een beurt spelen. Dit mag uiteraard maar 1 maal per beurt, dus helaas geen kettingreacties. Hetzelfde principe voor het Varken, deze leg je in een weiland waar je aan het Boeren bent. Heb je in een weide met jouw varken de meerderheid bij de eindtelling, dan ontvangen je 4 ipv 3 punten per aangrenzende stad.

5 – De Vliegtuigen

Een vreemde eend in de bijt. Vliegtuigen in het historische Carcassonne, evenals het gebruik van een dobbelsteen, had ik niet verwacht. Maar deze uitbreiding is verrassend leuk. Deze 8 tegels met het symbool von een vliegtuigje(ik dacht in eerste instantie meer aan een paraplu) kun je heel strategisch inzetten. Dit zijn hele normale tegels, maar door de tegel te draaien wijst het symbooltje een andere richting op en stuur je het vliegtuig die richting op. Vervolgens werp je de koppelsteen met waardes 1, 2 & 3 en mag je je meeple op deze tegel plaatsen, ook al is deze bezet. Een hele leuke manier om op reeds bezette tegels te kunnen gaan staan.

6 – Nieuwsberichten

6 Vrouwelijke Meepels en 8 Tegeltjes in de vorm van Nieuwsberichten. Deze Mevrouw plaats je op het scorespoor, naast je gebruikelijke Meeple. Die Vrouwelijke Meeples hadden overigens wel een iets beter ontwerp verdiend, want ik denk nu steeds met de Zak-Met-Aardappelen-Meeple te lopen.

Telkens als je punten ontvangt kies je nu met welk van jouw Meeples je wilt gaan lopen op het scorespoor. Eindig je met een van de 2 Meepels op een donker veld(0,5,10, enz.) dan ontvang je een Nieuwsbericht. Met dit nieuwsbericht heb je 2 keuzes:of je speelt de geschreven actie, of je pakt 2 punten. Voor de meeste brieven moet je de regels er even bij pakken, wat wel een beetje het tempo uit het vrijs snelle Carcassonne haalt.

Aan het eind van het spel tel je de punten van beide meepels bij elkaar op, vanaf dit getal start je dan met het afwerken van de reguliere eindtelling.

7 – De Veerboten

Deze uitbreiding op Carcassonne bevat 8 tegels met Meren. Op deze meren komen steeds verschillende wegen uit, maar die zijn nog niet met elkaar verbonden. Leg je zo’n tegel aan en je kiest ervoor om aan de weg te bouwen, dan komen de Veerboten in het spel. Een Veerboot leg je over het meer en jij kiest welke 2 wegen je daarmee verbindt en de route van de weg dus verder zal bepalen.

De volgende spelers die deze weg uitbreiden mogen de veerboot draaien zodat je er zelf meer profijt van hebt, of puur om je medespelers dwars te zitten.

8 – De Goudmijnen

16 Goudstaven, 8 nieuwe landtegels en een kleine scoretegel in deze uitbreiding. Trek je een tegel met het symbool van een goudstaaf dan leg je een goudstaaf op de huidige tegel én op een omringende tegel. Dit is overigens geen speelbeurt, je mag gewoon je Meeple nog plaatsen. Wat wel een beetje uniek is, is dat de Goudstaven gelden voor de gehele tegel en dus niet bv alleen maar de stad.

Is een project af(Stad, Weg, Klooster) dan ontvangt de speler met de overhand in dat project alle goudstaven die op de betreffende tegels lagen. Tot het laatste moment blijft het dus spannend naar welk project en dus speler de Goudstaaf gaat. Bij de eindtelling kan iedereen de score van z’n Goudstaven berekenen op de Scoretegel.

De Goudmijnen is een leuke en vlotte uitbreiding waarmee je ook goed het tempo in het spel kan houden.

9 – Tovenaar & Heks

8 Nieuwe landtegels met een klein heksen-hoedje-symbool, 1 lila Tovenaars-Meeple en ook een oranje Heksen-Meeple in deze uitbreiding.

Trek je een van de acht magiër-tegels dan moet je de Tovenaar of Heks op een onafgemaakte stad of weg plaatsen, of je verplaatst één van deze 2 stukken die al op het speelbord staan naar een andere locatie. Let wel op dat onze 2 Magische vrienden nooit op het zelfde project mogen staan. Na al het vorige speel je ook nog gewoon je beurt af en mag je op de gebruikelijke manier een meeple plaatsen.

Heb je tussentijds een project af, dan zorgt een tovenaar voor een puntje meer per tegel. Maar de heks daarentegen halveert je punten van desbetreffend project. Geef mij maar die tovenaar (Zou Tolkien ooit hebben getwijfeld aan ‘Gandalf de Lila’?)

10 – De Rovers

Een Rover in iedere speler z’n kleur en 8 extra tegels met bijpassend symbool(een Plunje Zak). Trek je een van de 8 tegels van deze Carcassonne uitbreiding dan plaats je jouw Rover op het scorebord naast een van je medespelers in de hoop een zak vol punten te roven van die speler. Want als deze speler punten mag toevoegen aan het scorespoor, dan mag de rover die bij deze speler ‘op visite’ is de helft van die punten aan z’n eigen kleur toevoegen. De Rover kan later opnieuw terugkomen op het bord om te stelen van de buren.

11 – De Graancirkels

In deze uitbreiding slechts 6 nieuwe tegels met op iedere tegel een graansymbool. Ook al trek je een van de nieuwe tegels, je speelt eerst op normale wijze je beurt. Dan volgt de Graancirkelactie; jij bepaalt of iedere medespeler A) een extra meeple bij een bestaand project van deze speler plaatst, of B) een meeple terughaalt naar zijn voorraad.

De getrokken tegel met een graansymbool heeft één van de 3 vormen graancirkels. Deze vorm bepaalt op welk type project die hierboven beschreven keuzes a en b betrekking hebben.

Conclusie

Er zijn al aardig wat Carcassonne Big Boxen uitgegeven met daarin steeds in verschillende samenstellingen het basisspel en een selectie aan uitbreidingen.

En dit is dus Big Box 3. Althans, dat nummer heeft 999 Games aan deze Nederlandstalige editie gegeven. Eigenlijk is dit Big Box nummer 7, want internationaal zijn er ondertussen al meer uitgegeven. Maar het is de 3e door 999 uitgegeven Big Box, vandaar dat ze een eigen nummering voor de NL versies gebruiken. Ik vertel je dit om verwarring te voorkomen, of juist te creëren… 🤔

Mooie doos, persoonlijk vind ik ‘m een stuk mooier dan de vorige blauwe Big Box. De binnenkant is netjes en overzichtelijk in vakjes verdeeld waardoor de tegels van iedere uitbreiding goed gescheiden blijven van de andere. Alleen jammer dat er voor de meeples en andere onderdelen dan weer géén overzichtelijke ruimtes zijn gemaakt, en deze in verschillende zakjes in hetzelfde vakje opgeborgen worden.

Handig is ook dat achterin het boekje iedere nieuwe tegel en ander speelstuk staat beschreven. Al kan het wel even wat moeite kosten om dit overzicht juist te interpreteren.

Deze Carcassonne BigBox 3, met maar liefst 11 uitbreidingen houden het spel actueel, zorgen voor meer variatie, uitdaging en vooral heel veel leuke potjes Carcassonne. De regels van een uitbreiding heb je in een paar minuten gelezen, ook het uitleggen aan je medespelers is meestal zo gebeurd. Je kan dus steeds snel aan de slag met een nieuwe uitbreiding.

Je kan de uitbreidingen uiteraard naar hartelust combineren, per uitbreiding verleng je de speelduur gemiddeld zo’n 15 minuten. En heb je even geen zin in gedoe dan pak je snel alleen de tegels van het basisspel uit de doos en start je een snel basis-potje.

De uitbreidingen zelf zijn stuk voor stuk leuk. Sommigen gaan wat vlotter dan de ander, wat mijn persoonlijke voorkeur heeft. Maar dat neemt niet weg dat ik ze allemaal kan waarderen. Het is vooral de variatie die het zo leuk maakt.

Carcassonne brengt sinds 2000 dus al een hoop speelplezier en is nog steeds heel leuk om te spelen, en met de variatie van deze 11 uitbreidingen zal die lol voorlopig nog wel even blijven.

We hebben de laatste tijd in samenwerking met 999 Games een hele reeks Uitbreidingen van Carcassonne getest, en ook een aantal andere basisspellen uit de Carcassonne Familie. Dus heb je niet genoeg aan deze 11? Lees dan wat de Spellenbunker reviewers over een hele reeks andere Carcassonne uitbreidingen en spellen te zeggen hebben.